Giao dịch bằng Mobile trong thời đại số

Chữ ký số là một dạng chữ ký điện tử dựa trên công nghệ mã khóa công khai. Mỗi người dùng chữ ký số phải có một cặp khóa (keypair), gồm khóa công khai (public key) và khóa bí mật (private key). Trong đó khóa bí mật dùng để tạo chữ ký số, còn khóa công khai dùng để thẩm định chữ ký số hay xác thực người tạo ra chữ ký số đó.

Khi cần làm thủ tục hành chính hay một sự xác nhận của cơ quan nhà nước người dân chỉ cần ngồi ở nhà khai vào mẫu đơn và ký số để gửi là xong. Ngoài ra, chữ ký số cũng có thể dùng để kê khai, nộp thuế trực tuyến, khai báo hải quan và thông quan trực tuyến mà không phải in các tờ khai, đóng dấu đỏ của công ty và chạy đến cơ quan thuế xếp hàng và ngồi đợi vài tiếng đồng hồ, có khi đến cả ngày để nộp tờ khai này.

Chữ ký số cũng giúp cho các đối tác có thể ký hợp đồng làm ăn hoàn toàn trực tuyến không cần ngồi trực tiếp với nhau, chỉ cần ký vào file hợp đồng và gửi qua e-mail. Riêng các giao dịch nội bộ của các cơ quan nhà nước hoặc giữa các cơ quan nhà nước với nhau là các giao dịch đặc thù, không dùng được hệ thống chứng thực công cộng mà phải dùng hệ thống riêng.

Nước ta hiện có 9 nhà cung cấp dịch vụ chữ ký số công cộng, trong khi lượng khách hàng mới chỉ giới hạn ở số lượng khoảng hơn 500.000 doanh nghiệp và phần lớn đều đã sử dụng chữ ký số. Điều này cho thấy, các nhà cung cấp dịch vụ đang đau đầu trước không ít chiêu thức cạnh tranh không lành mạnh. Để nới rộng quy mô thị trường và tạo thêm thuận lợi cho khách hàng, một giải pháp mới được nhắm tới là chữ ký số mobile (MobileCA) dành cho khách hàng cá nhân. Viettel được xem như nắm vị trí tiên phong vì việc nỗ lực cải tiến các giải pháp nhằm tích hợp chữ ký số vào các ứng dụng để có thể sử dụng nhiều hơn cuộc sống.

Tiện ích của chữ ký số trong mobile

Ngoài khả năng di động và tiện dụng, thì giá thành thiết bị của MobileCA cũng rẻ hơn cá sản phẩm CA khác. Hiện tại Viettel bán SIM-CA 120.000 VND so với 500.000 VND của USB Token CA. Ở thời điểm hiện tại giá dịch vụ MobileCA của Viettel là 30.000 đồng/1 thuê bao/tháng là hoàn toàn có thể chấp nhận được bởi nó sẽ tiết kiệm thời gian và mang lại rất nhiều tiện ích cho khách hàng.

Thủ tục đăng ký sử dụng MobileCA tương tự như đăng ký các dịch vụ viễn thông. Khách hàng sau khi đăng ký chứng thực số ở cửa hàng Viettel bất sẽ được cấp một SIM-CA mới và có thể dùng chữ ký điện tử ngay sau đó. Tuy nhiên do đặc thù pháp lý của chữ ký số, tương đương với chữ ký tay, nên có thể phải cần thêm một số giấy tờ xác thực nguồn gốc thông tin của doanh nghiệp hay người sử dụng cá nhân chặt chẽ hơn, chẳng hạn như bản sao giấy tờ có công chứng của doanh nghiệp...). Khách hàng muốn sử dụng dịch vụ CA trên số điện thoại đang có thì khách hành chỉ cần thực hiện thủ tục đổi sim thường sang SIM-CA mà vẫn giữ nguyên được số điện thoại.

“Hiện tại Việt Nam đã có đủ điều kiện về cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hành lang pháp lý để MobileCA bùng nổ. Bởi với dân số 90 triệu người, thì sẽ có ngày càng nhiều người dùng di động tại Việt Nam ứng dụng chữ ký số cá nhân để thực hiện các giao dịch trực tuyến sẽ ngày càng tăng”, ông Dũng khẳng định.

Những bước đi cần thiết trong việc xây dựng 

Mặc dù các đơn vị đã xây dựng khung giá dịch vụ ngay sau khi được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp giấy phép, nhưng thị trường cho dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng tại Việt Nam chưa hình thành do chưa có nhiều đơn vị dùng chữ ký số. Để những tiện ích như MobileCA trở thành phổ dụng, ngoài các cuộc cải cách hành chính công, điều đầu tiên cần thay đổi là thói quen của các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân bằng các biện pháp tuyên truyền, khuyến khích sử dụng chữ ký số.

Công nghệ đang thay đổi mạnh mẽ, có tính chất đột phá, chữ ký số cho cá nhân dùng trên điện thoại di động, máy tính bảng sẽ là xu thế trong thời gian tới. Những tiện ích của CA trong các giao dịch cá nhân và các văn bản hành chính công cũng như những hợp đồng điện tử, hóa đơn điện tử và Internet Banking hay Mobile Banking mới chỉ là bước đầu, còn có rất nhiều việc cần phải làm để thực sự các ứng dụng đó gần gũi phục vụ người dùng tốt nhất. Việc ra đời những tiện ích như MobileCA đang đáp ứng đúng xu thế và chắc chắn sẽ mang lại cho khách hàng nhiều tiện ích phong phú.